Torna , Freze , Vargel Makinalarında Nasıl İşlem Yapılır? /Eğe ve Kılavuz ile Nasıl İşlem Yapılır ?

SİLİNDİR PARÇAYI TORNA MAKİNASINDA İŞLEME

İstenilen silindir parça çubuk 18 mm ve 20mm çapında ,18mm çapında bulunan çubuğun uzunluğu 20mm, diğeri ise 30mm uzunluğunda olacaktır. Öncelikle mihengir ile parçamızı 20mm uzunluk ile çiziyoruz çünkü bu sınıra kadar 18mm çapında torna ilemi yapacağız. Torna makinasının ayna kısmında bulunan fener mili ile parçayı sıkıştırıyoruz.Kalemlikte bulunan bıçağı punto ile kesme düzlemini ayarlıyoruz ve de parçayı. Punto sayesinde dengeli bir kesim ile öncelikle alın tornalama işlemimizi gerçekleştiriyoruz. Çakıyı 45 dereceden daha az bir açı ile parçaya yanda bulunan support aracılığıyla yaklaştırıyoruz  ve orta bölümünden biraz talaş kaldırıyoruz. Önde bulunan support ile de yavaş bir şekilde parçadan dışarıya doğru çıkıyoruz. alın tornalama işlemimizi böylece gerçekleştirmiş oluyoruz. alın tornaladığımız bölgeyi ister isek pürüzünü azaltmak için zımpara kullanırız.Sonra torna bıçağı 90 dereceye getirilir.Parçanın yüzeyine gelinir ve parçaya olan sıfır ölçüsünü support da görebilmek için parçaya araba ilerletme tamburu ve support kullanılarak  yaklaştırılır. Çok az bir talaş kalktığı anda parçadan sağa doğru araba ilerletme tamburu ile çıkılır. Ve parçanın orjinal çapı 22mm olduğuna göre öncelikle 4mm bir giriş ile 18mm lik çap elde edilir. 4mm çakıya fazla yük bindirimine neden olabilir o yüzden çakıyı 0.5 mm daldırarak o değere ulaştırılabilir. Ardından aynı işlem diğeer tarafa uygulanarak istediğimiz parçayı istediğimiz değerde elde etmiş oluruz.

FREZE VE EĞE İLE METAL PARÇAYI İŞLEME

  Elimizde işlememiz gereken 50mm uzunluğunda bir parça ve 22 mm kenar kalınlıklı yüzeyi kare bir parçamız var elimizde. Parçanın 2 kenarını eğe ile 2 kenarınıda freze ile 18 mm işlememiz gerekiyordu.

EĞE KULLANARAK  İŞLEM

Öncelikle parçamızı alarak mengenenin çenelerine sabitliyoruz. Ardında eğemizi alarak parçadan ileri yönde talaş kaldırmaya başlıyoruz . talaş kaldırıken ki dikkat edilmesi gereken hususlar:

1. Eğenin odun sapı takılırken eğenin demir ucuna odun sap geçiriliyor ve çalışma tezgahına 2 kez sap vurularak sap sabitleniyor. Eğenin ucu batıcı olduğu için bu işlem yapılırken dikkatlice yapılması gerekiyor.
2. Çıkartırken ise sadece bir cisim ile metal sapa bir kaç kez takılmasının tersi yönünde mengeneden ve ya başka bir aletten faydalanarak çıkarma işlemimiz gerçekleştiriliyor.
3. Eğenin üzerindeki talaş kaldırma açısı 52.5 derecedir.
4. Eğer eğe cismin bir kenar kalıunlığı ile aynı ve ya daha büyük ise o yönde düz bir eğeleme gerçekleştirilebilir. Fakat değil ise o zaman yüzeye yaydıraraktan eğeleme işlemi yapılması gerekir.
5. Eğenin tutuş tarzları vardır. Bunlar 2 çeşittir üstüne çok yük bindirerek çok talaş kaldırma az yüklenerek ince talaş kaldırma bu yöntem hassas durumlar da kullanılır.

FREZE KULLANARAK İŞLEM

  Freze yi parçaya uygulayacağımızda ise tablada bulunan mengeneler ile parçayı sabitleriz . Sabitleme işlemini düzgün ve dengeli olarak yapabilmemiz için silindir bir çubuk kullanırız. Kesme işleminde üst yüzeyden baskı olacağı için tablanın yüzeyine mengenenin arasında bir düz yüzeyli  destek parçası yerleştiririz. Bu destek parçası aynı zamanda frezeleme işlemeini gerçekleştirbilmemiz için parçanın mengenin dışından biraz çıkmasını sağlar. Mengene ile sıkma işlemini gerçekleştirirken ise parçaya biraz çekiçle vurulur biraz mengene kolu sıkıştırılır bu şekilde işlem yapılarak iş parçasını altında kalan destek parçası hareket edene kadar üstden ve yanlardan parça sıkıştırılır. Bu sayede parçaya düz bir yüzey elde edilir. 

  Parçayı sıkıştırma işlemimizi tamamladık şimdi frezeleme işlemimizi yapabilmek için gerekli olan ayarların işlemlerini anlatalım.

  Öncelikle araba valansı ile parça ile matkap hizalanır. Hizalama yapıldıktan sonra bileziklerle cisimden çok az talaş kalkacak biçimde parçaya yaklaştırılarak . Bilezik ölçüsü sıfırlanır. Parça 22mm iken 18 mm ye ineceğimiz için parçaya 4mm lik bir frezeleme işlemi uygulanır. Eğer parçanın freze yapılacak yüzeyleri düz değil ise yine aynı sıkıştırma işle yapılır ve yüzey freze ile komple düzenlenir ve parçaya daha ne kadar dalınacağını kumpas ile tekrar ölçerek dalma işlemini uygularız. Eğer parçanın ölçüsü istediğimiz kalınlıktan biraz daha aşağı düşmüş ise o parça zaten bizim işimize yaramayacak bir parçadır.

VARGEL

  Parçamızı yine çalışma yaptığımız makinenin mengenesine tutturabilmemiz için gerekili olanişlemler şudur. Parça dik koyulur parçaya gerekirse işlem yapabilmemizi kolaylaştırması için altına düz yüzeyli bir alana sahip olan parça yerleştiririz. Parça bizim çalışma işimiz den daha ince olmalıdır. Yine çekiç ile biraz yandan referansa dik konuma getirerek biraz yukarıdan aşağıdaki destek tablasının hareket etmeyeceği kadar cisme çekiç ile vururuz. Ve vargel ile bilezikden sıfırlama işlemimizi gerçekleştirir ve gereken ölçü kadar parçamıza girerek Uzunluğumuzu ayarlarız.

MATKAP İLE DELİK AÇMA 

1.   Parçamızı mihengir ile delik açacağımız noktasını belirlememiz için yatay ve dikey ölçüsünü alarak markalarız ve delme noktasını buluruz
2. Delme işlemine uygun bağlama biçimi düşünülür. İş parçası delinecek yerin eksenine göre, yatay veya düşey konumda tezgâh tablası üzerine veya bağlama aparatına bağlanır.
3.  Kullanılacak matkap silindirik saplı ise mandrenlerle veya pens mandrenine konik saplı ise adaptörle fener miline yahut üniversal başlığa bağlanır.
4.  Bağlanan matkabın tablaya dik veya yatay konumu kontrol edilmeli. Eksenli değilse komparatörle ayarlanması gereklidir
5.  Deliğin merkezi önce bir punta matkabı ile delinir. Merkezleme deliği, ön delik olarak normal matkapla delinmemelidir. Aksi halde deliğin merkezi sapabilir.
6.  Delik çapı büyükse, merkezleme deliğinden sonra normal matkapla bir ön delik delinir sonra esas delik delinir.

KILAVUZ İLE DİŞ AÇMA

     Açtığımız deliğe vida yerleştirebilmemiz için gereken bir işlemdir. 3 tip kılavuz vardır. Bu kılavuzun üçünüde kullanmamız gerekmektedir. Kılavuz açılırken kılavuz kolundan yararlanarak elle diş açarız makinayla diş açan kılavuz larda vardır. Kılavuz ların bir diğer tipide helis yapıda olanıdır bu yapıdaki kılavuzlar deliği açarken daha az kendine yük bidirerek delik açma işlemnini yapar fakat bu kılavuzları üretmek zordur. ilk kılavuz dişin gideceği yolu belirler . İkincisi ve üçüncüsüde dişi tamamiyle belirginleştirir.